Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie: “Detentiehuizen spelen een belangrijke rol in het opnieuw uitvoeren van de korte straffen. We moeten er namelijk voor zorgen dat beginnende criminelen hun leven terug in handen nemen en niet hervallen in criminele activiteit. Ze moeten leren wat eerlijk werk is en opnieuw structuur in hun leven brengen. We zien in het detentiehuis van Kortrijk dat dit werkt. Bewoners gaan terug aan het werk, krijgen hun leven op orde en verlaten het detentiehuis beter dan ze er toekwamen. Zo maken we onze samenleving veiliger. Het is een goede zaak, ook in de strijd tegen criminaliteit in Brussel, dat we nu ook een detentiehuis hebben bij onze hoofdstad.”

Mathieu Michel, staatssecretaris belast met Regie der Gebouwen: “Detentiehuizen maken het mogelijk om de straffen uit te voeren, die vandaag de dag niet altijd worden uitgevoerd. Deze inrichtingen, zoals hier in Vorst, helpen het gevoel van straffeloosheid te bestrijden dat te vaak wordt waargenomen wanneer straffen van minder dan 3 jaar niet worden uitgevoerd door een gebrek aan plaatsen in de gevangenissen. Met de opening van dit detentiehuis bevestigen we dus ons engagement voor een justitie waarbij straffen effectief worden uitgevoerd.”

Korte straffen opnieuw uitvoeren

Sinds 1972 worden korte straffen in ons land niet uitgevoerd. Daar heeft minister van Justitie Van Quickenborne verandering in gebracht. Sinds 1 september 2022 worden de straffen tussen 2 en 3 jaar uitgevoerd. Vanaf 1 september 2023 gaat de uitvoering van de straffen tussen 6 maanden en 2 jaar in. Zo trekt Justitie volop de kaart van het snel bijsturen van zogenaamde first offenders voordat zij ongestraft kunnen uitgroeien tot beroepscriminelen. Beginnende delinquenten kunnen zich immers niet langer onaantastbaar wanen en krijgen meteen lik-op-stuk. Detentiehuizen, zoals er reeds een bestaat in Kortrijk, zijn een ideale omgeving voor het uitvoeren van die korte straffen met het oog op rehabilitatie.

In een detentiehuis kunnen bewoners hun leven terug in handen nemen. Met behulp van detentiebegeleiders wordt actief gezocht naar werk, opleidingen en een zinvolle dagbesteding. De bewoners leren er bovendien samenleven, hun administratie op orde krijgen en zelf instaan voor de huishoudelijke taken. Zo worden ze voorbereid op een re-integratie na strafeinde, waarbij ze wel bijdragen aan de samenleving.

Inzet van detentiebegeleiders

De inzet van detentiebegeleiders, een nieuwe functie binnen het gevangeniswezen die deze legislatuur werd gecreëerd, is cruciaal met het oog op re-integratie. Detentiebegeleiders staan in voor het motiveren en begeleiden van gedetineerden en zijn actief betrokken bij activiteiten, opleidingen en het zoeken naar werk. Ze koppelen hierover telkens terug naar de directie, de psychosociale diensten en hulpverleners. Dankzij die inzichten kan er een individueel detentieplan worden opgemaakt, op maat van de bewoner in kwestie.

De bewoners krijgen in een detentiehuis meer verantwoordelijkheid dan in een klassieke gevangenis.  Je straf mogen uitzitten in een detentiehuis is een gunst en de kandidaten worden streng geselecteerd. Enkel veroordeelden met een laag risicoprofiel die bovendien gemotiveerd zijn om hun leven te beteren, kunnen er terecht. Zedendelinquenten en terrorismeveroordeelden komen niet in aanmerking. Personen die zich niet aan de regels houden, worden teruggestuurd naar een klassieke gevangenis.

Omvorming van oude vrouwengevangenis

Het detentiehuis van Vorst is gevestigd in de voormalige gebouwen van de vrouwengevangenis in de Berkendaelstraat. De vrouwelijke gedetineerden zijn overgebracht naar de gloednieuwe gevangenis van Haren. De vrijgekomen site kwam meteen in beeld als potentieel detentiehuis gezien er veel ruimte is voor activiteiten en ontplooiing.

Tussen februari tot juni 2023 voerde de Regie der Gebouwen verschillende renovatie- en aanpassingswerken uit, goed voor een investering van 700.000 euro, om het gebouw geschikt te maken voor de nieuwe en opener detentievorm. Dit ging onder andere om het verwijderen van de tralies, het aanpassen van de celdeuren, de renovatie van de vloeren, muren en plafonds, het inrichten van nieuwe keukens, het installeren van LED-verlichting en een toegangshelling voor personen met beperkte mobiliteit. Er is een capaciteit voor 57 bewoners.

Plechtige opening

Dat er nu een detentiehuis operationeel is in de Brusselse regio, is op lange termijn een goede zaak in de strijd tegen criminaliteit en recidive in de hoofdstad. Sinds kort bevinden zich een vijftiental gedetineerden die werken aan hun re-integratie.

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne en staatssecretaris Mathieu Michel kwamen het detentiehuis plechtig openen en spraken er ook met enkele bewoners die werken aan hun re-integratie.

Technische fiche

Eigenaar: Belgische Staat

Bezetter: FOD Justitie

Bouwheer: Regie der Gebouwen

Aannemer: Veldeman Aannemingen

Duur van de werken: februari 2023 - juni 2023

Kostprijs van de werken: ongeveer 700.000 euro incl. btw